Επανεξετάζοντας την Εκπαίδευση στην εποχή της GenAI

Η φράση «μην αντιγράφετε από το διαδίκτυο» ήταν χρυσός κανόνας όταν πηγαίναμε σχολείο! Αλλά τι γίνεται όταν το διαδίκτυο αρχίζει να δημιουργεί απαντήσεις ειδικά για εσένα, άμεσα, με άψογη γραμματική και προσαρμοσμένες στο ύφος σου; Με την άνοδο της χρήσης εργαλείων Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης όπως το ChatGPT, το DALL·E και το GitHub Copilot, ο τρόπος που οι νέοι αλληλεπιδρούν με τη γνώση αλλάζει ριζικά. Αντί να κάνουν απλή αναζήτηση, πλέον δίνουν προτροπές, βελτιώνουν και συνδημιουργούν μαζί με τα ΑΙ μοντέλα.

Για τους εκπαιδευτικούς αυτό παρουσιάζει ταυτόχρονα μια πρόκληση αλλά και μία ευκαιρία. Τα παραδοσιακά μοντέλα αξιολόγησης, τα δοκίμια, το homework, ακόμη και ανάθεση εργασιών συγγραφής κώδικα (coding) έχουν αλλάξει πλήρως. Πλέον δεν αρκεί να ρωτήσουμε ένα/μια φοιτητή/-τρια “τι γνωρίζει”, αλλά πώς σκέφτεται, προσαρμόζεται σε νέες συνθήκες και αξιοποιεί την τεχνολογία.

Οπότε, ΑΙ σημαίνει “λογοκλοπή”; Ή μήπως είναι η αρχή ενός νέου τρόπου μάθησης;

Στην καλύτερη περίπτωση, η ΑΙ μπορεί να υποστηρίξει τους νέους ανιθρώπους να αναπτύξουν την περιέργειά τους, την ικανότητα έκφρασης και την κριτική τους σκέψη. Τους βοηθά να εξερευνήσουν θέματα σε διάφορες γλώσσες, να οπτικοποιήσουν σύνθετες έννοιες και να λάβουν άμεσο feedback χωρίς το φόβο της κριτικής. Εφόσον χρησιμοποιείται με ηθικό τρόπο, η ΑΙ μπορεί να γίνει ένας πραγματικός βοηθός μάθησης- όχι απλά ένα shortcut!

Όμως, χωρίς την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και την κατάλληλη καθοδήγηση, η ΑΙ μπορεί να μειώσει τη δημιουργικότητα, να ενισχύσει τις προκαταλήψεις ή να μετατρέψει την εκπαίδευση σε ένα ατελείωτο copy-paste loop.

Για αυτόν το λόγο η ψηφιακή εκπαίδευση χρειάζεται ριζική ανανέωση – όχι απλά προσθήκη νέων εργαλείων, αλλά νέες αξίες: δηλαδή η περιέργεια/φιλομάθεια, η συνεργασία και η δημιουργικότητα να είναι πιο σημαντικές από την αποστήθιση και την επανάληψη.

Οι νέοι άνθρωποι σήμερα δεν είναι απλώς καταναλωτές των προϊόντων της ΑΙ – διαμορφώνουν το ρόλο της μέσα στην κοινωνία. Και για να είναι σε θέση να το κάνουν κάνουν καλά, χρειάζονται κάτι παραπάνω από πρόσβαση σε εργαλεία. Χρειάζονται τις δεξιότητες, την αυτοπεποίθηση και το χώρο να πειραματιστούν, να αποτύχουν, να αναστοχαστούν και να δημιουργήσουν μαζί με την ΑΙ.

Στην εποχή της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (GenAI), το ερώτημα δεν είναι αν μπορούν οι νέοι να χρησιμοποιήσουν την ΑΙ.

Το πραγματικό ερώτημα είναι: “Μπορούν οι νέοι να χρησιμοποιήσουν την ΑΙ συνειδητά, ηθικά και δημιουργικά;”

Ας τους βοηθήσουμε λοιπόν να απαντήσουν ένα μεγάλο “ΝΑΙ”.